Суута тамиршадай гуламта. В. Филипповэй нэрэмжэтэ БГСХА-гай 90 жэлэй ойдо
Элүүр энхэ, тамир һайтай мэргэжэлтэдые бэлдэхэ гэһэн зорилго В. Филипповэй нэрэмжэтэ Буряадай гүрэнэй хүдөө ажахын академиин хүтэлбэрилэгшэд урдаа табина. Һуралсалай гуламтада оюутадта, багшанарта бэеэ һорилго хэхэ арга боломжонууд үргэнөөр үзүүлэгдэнэ. Тамирай харгыгаар шэглэһэн үхибүүд эндэ һуралсалаа дуратайгаар үргэлжэлүүлжэ, дээдэ гарай мэргэжэлтэд боложо гарана гэхэдэ, алдуу болохогүй.
Аяар холын 1931 ондо дээдэ һургуули байгуулагдаа һэн. Тэрэл үеһөө тамирта дуратай мэргэжэлтэдые бэлдэхэ гэжэ эндэ оролдоно. Һүүлэй үедэ энээндэ бүри ехээр анхарал хандуулагдадаг болонхой. Тус һургуули дүүргэгшэдэй дунда ерээдүйдэ мэдээжэ болоһон тамиршад олон ааб даа.
Мүнөө үедэ академидэ дэлхэйн хоёр абарга хүдэлнэ. Һур харбагша Эрдэм Жигжитов 2006 ондо дэлхэйн чемпионой нэрэ зэргэдэ хүртэһэн. Тэрэ физкультурын кафедра даагшаар һая томилогдонхой. Дайшалхы самбо барилдаагаар дэлхэйн абарга Андрей Будажапов самбын багша юм. Суутай тамиршад Олимпиин орьёл руу алхамуудаа академиин богоһонһоо эхилһэн гээшэ.
Мэргэшүүл һуралсалдаашье бэрхэ
Дэлхэйн ехэ мүрысөөндэ ошоходоо, Эрдэм Цыпылович Жигжитов физкультурын кафедрада багшалжа байгаа. Мэдээжэ һоригшо Александр Романович Хамнагдаевай ударидалга доро тэрэ бэлэдхэл хэһэн юм.
- БГСХА-гай түб байшанай доро оршодог тир соо һорилго хэдэг һэмди. Александр Романович өөрынгөө гараар тэндэхи оршон байдал зохёогшо бэлэй, - гэжэ дэлхэйн чемпион һанан хөөрэнэ һэн.
Залуу һоригшо Санжи Владимировна Арамхиева олон жэлэй хугасаада хүдэлһэн Александр Романовичай ажал хэрэг мүнөө үргэлжэлүүлнэ.
- Оюутад дуратайгаар һорилго хэнэ. Тыва Уласай нэгэ басаган эндэ түрүүшынхиеэ номо һур хаража үзөө. Хэды тиигэбэшье эхин бэлэдхэл гарахамни гээд, һорилго хэжэ захалаа. Һаяхана тэрэ басагамни спортын мастерта кандидат болошоо. Һуралсалай гуламтын хүтэлбэрилэгшэд спортдо ехэ анхарал хандуулна. Тир соомнай заһабарилга хэгдээ. Шэнэлэгдэһэн газарта һорилго хэхэдэ гоё болонхой. Юуб гэхэдэ, манай секцидэ ганса оюутад ябана бэшэ. Академидэ дүтэ байдаг үхибүүд һорилго хэнэ. Харанхы, муу оршон байдалда бэлэдхэл хэхэдэ, тэдэнэй нюдэндэ һайн бэшэл даа, - гэжэ Санжи Владимировна хөөрэнэ.
БГСХА дүүргэһэн мэдээжэ һур харбагшад сооһоо эгэшэ дүү Виктория Дарданова, Намжилма Базарова гэгшэдые нэрлэмээр. Тамирайнгаа харгы дүүргээд, абаһан мэргэжэлээрээ һайнаар хүдэлжэ ябанад. Уласхоорондын классай спортын мастер Эрдэм Цыдыпов, спортын мастер Санжи Халудоров эндэ оюутад юм. Тэдэ ганса һуралсалайнгаа гуламта бэшэ, мүн бүхы уласаа, Ород гүрэнөө холо ойгуур суурхуулжа ябана гэхэдэ, алдуу болохогүй.
Дүн һайтай һорилгонууд
Самбо барилдаан академидэ һаяхана бии болоһон спортын зүйлнүүдэй нэгэн гээшэ. 2009 ондо мэдээжэ һоригшо Тумэн Жалсанович Санжиев түрүүшын оюутадтай бэлэдхэл хэжэ эхилээ гээшэ. Тэрэл үедэ БГСХА-да Андрей Цырендоржиевич Будажапов һуража байгаа. Тиимэһээ дэлхэйн абарга болохын түлөө алхамуудаа эндэ хээ гээд ойлгомоор.
- Бидэ барилдаашадтай хамта сагаа хубаагаад, эндэ һорилго хэнэбди. 20 гаран оюутад самбо барилдаанай азатай танилсана. Мүн академи дүүргэжэ, спортын харгы шэлэһэн табан хүбүүд һорилгодоо үдэр бүри ябадаг. Барилдаанаймнай зал соо заһабарилга хэгдэнхэй. Һорилгын һүүлээр бэеэ угааха газар бии. Зунай хаһада бидэ Байгалай эрьедэ оршодог “Колос” гэһэн бааза дээрэ миинтээр бэлэдхэл гаранабди. Бишье өөрөө оюутан ябахадаа, тиишээ ошохо дуратай байгааб, - гэжэ Андрей Будажапов хөөрэнэ.
Оюутадай дунда уласай мүрысөөн БГСХА-да болодог заншалтай. Хэмжээ ябуулга бэлэдхэлые, үнгэргэлгые, шан тогтоолгые академи бэе дээрээ даажа абана.
- Эдэ үдэрнүүдтэ манай ректорэй уялгануудые дүүргэгшэ Бэликто Батоевич Цыбиковтэй уулзажа, мүрысөөнэйнгөө ерээдүйе хөөрэлдөөбди. Регион хоорондын болгожо, дүтэ можо хизаарнуудай тамиршадые уриха һанаатайбди. Тогтоод байһан оршон байдал түсэбтэмнай һаад ушаруулна, - гэжэ дэлхэйн абарга мэдүүлнэ.
Түсэбүүд олон
Барилдаагаар Европын абарга Олег Алексеевэй мүнхэ дурасхаалда зорюулагдаһан бүхэроссиин мүрысөөндэ Бэликто Цыбиков зорюута ерэжэ, барилдааша хүбүүдэйнгээ түлөө һанаагаа зобожо һуугаа һэн. Тус мүрысөөндэ БГСХА-гай тамиршад хоёр алтан, нэгэ мүнгэн, хоёр хүрэл медальнуудта хүртөө. Жаргал Баяндуев болон Тумэн Бодиев гэгшэд чемпионууд боложо тодороо.
Эгээл энэ мүрысөөнэй үедэ Бэликто Батоевич һуралсалайнгаа гуламтада тамир хүгжөөхэ тухай хөөрэжэ үгэбэ.
- Академиие уласайнгаа спортын түб болгохо һанаатайбди. Бэлигтэй тамиршадые һайн мэргэжэлтэй болгохо зорилго урдаа табяабди. Мүн спортын олон зүйлнүүдээр мүрысөө ходо үнгэргэхэ һанаан байна. Манай спортын клубай түрүүшын дарга Тимофей Буркинай нэрэмжэтэ волейболой мүрысөө һэргээхэеэ һананабди. Ковид үбшэн бүри ехээр һүжэрөөгүй һаань, декабрь соо энэ хэмжээ ябуулга эмхидхэгдэхэ. Футболой команда байгуулаабди. Уласай мүрысөөнүүдтэ тэдэмнай хабаадана. Шатарай һорилгодо багшанар ябаха дуратай. Боксоор гурбан мүрысөө үнгэргэнэбди гэжэ спортдо дуратайшуул һайнаар мэдэжэ байна ёһотой. Иигээд лэ оюутадаа, багшанараа тамирта дуратай болгохо гэжэ оролдонобди, - гэжэ Бэликто Цыбиков түсэбүүдээрээ хубаалдана.
Ниитын ажалда эдэбхитэй
Агрономическа факультедэй деканай орлогшо Бэлигма Хобраковагай хэлэһээр, тамиршад академиингээ, уласайнгаа ниитын ажалда хабаадуулагдана.
- Ганса манай факультедтэ нэрэ солотой болоһон тамиршад олоор һурана. Алена Сангадиева, Алексей Боровицкий, Тамир Гармаев гэгшэдые танихагүй хүн олдохогүй. Һаяын жэлнүүдтэ манай оюутадай тоодо Эрхүү можын залуу барилдааша басагад Кристина Кондратьева Кристина Тамразян хоёр ороһон байна. Ниигэмэй сүлжээндэ юундэ ондоо можо хизаарнуудһаа барилдаашадые асаржа, уласайнгаа түлөө хабаадуулнабта гэжэ арсалдаан хирэ-хирэ болоод лэ гарана. Эдэмнай манай оюутад гээд ойлгуулнабди. Жэшээлбэл, Эхирит-Булагадһаа уг гарбалтай Кристина Тамразян байгша оной зунай һүүл багаар, сентябриин эхеэр Буряадаймнай олон аймагуудаар ябалсажа, арад зоной дунда элүүр энхые нэбтэрүүлгэдэ хабаадаа, - гэжэ Бэлигма Хобракова мэдүүлнэ.
Тамиршад факультедэйнгээ түлөө элдэб хэмжээ ябуулгануудта оролсоно, тайзан дээрэ гараад дуулана, хатарна. Мүн Олимпиадануудта эдэбхитэй хабаадана.
Автор: Борис БАЛДАНОВ, https://burunen.ru/
Фото: Борис Балдановай, Санжи Арамхиевагай гэрэл зурагууд
